سمسون

آخر هفته‌ی قبل، دولت ترامپ به‌گفتن بخشی از فرایند تدوین بودجه برای سال مالی ۲۰۲۶، نسخه‌ی پیش‌نویس خواست بودجه‌ی خود برای ناسا را با این سازمان فضایی به اشتراک گذاشت.

نسخه اولیه از خواست بودجه‌ی دولت شامل افت کلی نزدیک به ۲۰ درصدی بودجه ناسا در همه‌ی قسمت‌ها است؛ یعنی افت ۵ میلیارد دلاری از مجموع بودجه‌ی تقریبی ۲۵ میلیارد دلار. بااین‌حال، زیاد تر این افت‌ها در «اداره مأموریت‌های علمی» ناسا متمرکز شده‌اند؛ واحدی که مسئولیت همه پروژه‌های علوم سیاره‌ای، علوم زمین، اخترفیزیک و موارد دیگر را بر مسئولیت دارد.

بر پایه نسخه‌ی اولیه‌ی سند بودجه که پنج‌شنبه به مقام‌های ناسا داده شد، برنامه‌های علمی این سازمان با افت تقریباً ۵۰ درصدی بودجه روبه رو خواهند شد. در حالی که در سال مالی ۲۰۲۵، ناسا ۷٫۵ میلیارد دلار برای علم دریافت کرده می بود، دولت ترامپ در سند تازه نظر داده که بودجه‌ی علمی برای سال آینده به تنها ۳٫۹ میلیارد دلار افت یابد.

از جمله پیشنهادهای نقل‌شده در سند اولیه‌ی بودجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افت دو سوم بودجه اخترفیزیک به ۴۸۷ میلیون دلار.
• افت بیشتر از دو سوم بودجه هلیوفیزیک به ۴۵۵ میلیون دلار.
• افت بیشتر از ۵۰ درصدی بودجه علوم زمین به ۱٫۰۳۳ میلیارد دلار.
• افت ۳۰ درصدی بودجه علوم سیاره‌ای به ۱٫۹۲۹ میلیارد دلار.

هرچند بودجه‌ی سال آینده هم چنان از مأموریت‌های جاری همانند تلسکوپ فضایی هابل و جیمز وب حمایتخواهد کرد، پروژه‌ی تلسکوپ فضایی مورد انتظار نانسی گریس رومن که هم‌تراز با هابل و جیمز وب دانسته می‌بشود، به‌طور کامل متوقف خواهد شد. تلسکوپ رومن اکنون به‌طور کامل مونتاژ شده و در چارچوب بودجه، آماده‌ی پرتاب در دو سال آینده است.

از دیگر افت‌های بزرگ می‌توان به توقف بودجه‌ی مأموریت برگشت دادن مثالهای مریخ و مأموریت داوینچی به سیاره زهره اشاره کرد. این چنین به نظر می‌رسد بخشی از مقصد این افت بودجه، تعطیلی مرکز پرواز فضایی گادرد در مریلند باشد؛ جایی که ۱۰ هزار کارمند رسمی و پیمانکار برای ناسا کار می‌کنند.

افت‌های اشاره‌شده با آنچه ماه قبل گزارش شده می بود، مطابقت دارد: این که دولت ترامپ در حال بازدید افت ۵۰ درصدی در برنامه‌های علمی ناسا است. برخی مقام‌ها به‌طور واضح تلاش کردند این نگرانی‌ها را کم‌اهمیت نمود دهند. حتی تا همین هفته قبل، جنت پِترو، مدیر موقت ناسا، این گزارش‌ها را «شایعاتی از منبع های نامطمئن» خوانده می بود.

اما کارشناسان سیاست‌گذاری علمی هشدار داده‌اند که این چنین افت‌هایی می‌تواند یک «اتفاقات انقراضی» برای پروژه‌های پرچمدار ناسا باشد. تقریباً همه دستاوردهای مهم ناسا در ۲۵ سال قبل از دل برنامه‌های علمی آن حاصل شده‌اند: از پرواز هلی‌کوپتر اینجنیوتی در مریخ، گذر کاوشگر نیوهورایزنز از کنار پلوتو تا کشف فوران‌های آبی روی انسلادوس به‌وسیله‌ی کاسینی.

سند اولیه‌ی بودجه تنها اغاز فرآیند تعیین بودجه فدرال برای سال مالی ۲۰۲۶ است که از اول اکتبر اغاز می‌بشود. این بودجه توسط دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید تهیه می‌بشود که زیر نظر راسل ووت اداره می‌بشود؛ شخصی که از طریق سازمان خود موسوم به «احیای آمریکا»، از زمان‌ها پیش برتری‌های ضدعلمی خود را آشکار کرده است.

جرد آیزاکمن، فضانورد خصوصی و نامزد دولت ترامپ برای ریاست ناسا، در جلسه قبول صلاحیت تازه در کنگره‌ی آمریکا خبرداد که شدیداً از برنامه‌های علمی ناسا حمایتمی‌کند. بااین‌حال، دور از انتظار است آیزاکمن در تدوین سند اولیه‌ی بودجه دخیل بوده باشد؛ چون تا این مدت قبول سنا را دریافت نکرده است. طبق معمولً تا زمان قبول، نامزدها در سیاست‌گذاری نقشی ندارند.

در ادامه، کاخ سفید باید با کنگره برای نهایی‌سازی بودجه همکاری کند. مجلس نمایندگان و سنا هرکدام کمیته‌های تخصیص بودجه جداگانه‌ای دارند که الزامی به پیروی از برتری‌های کاخ سفید ندارند. گمان دارد که برخی از این افت‌ها، به‌اختصاصی در حوزه ناسا، با مخالفت شدید کنگره مواجه بشود.

جورج وایت‌سایدز، نماینده دموکرات کالیفرنیا، به ارزتکنیکا او گفت:

این افت عظیم در بودجه علمی ناسا تصویب نخواهد شد. هفته‌ها است درمورد شایعه‌ی افت ۵۰ درصدی در برنامه‌های علمی ناسا هشدار می‌دهیم و اکنون می‌دانیم حقیقت دارد. من با همکارانم در کمیته علوم همکاری خواهم کرد تا نشان دهیم این عمل، رهبری علمی آمریکا در فضا را از بین می‌برد و به مراکز ناسا در سراسر سرزمین صدمه جدی داخل می‌کند.

بااین‌حال، یک نگرانی مهم این است که اگر فرآیند بودجه‌نویسی، مطابق معمول با تأخیر روبه رو بشود، کاخ سفید می‌تواند سازمان‌ها را وادار کند تا حتی پیش از تصویب نهایی بودجه در کنگره، از همان «خواست بودجه رئیس‌جمهور» برای برنامه‌ریزی عملیاتی خود منفعت گیری کنند. برخی مقام‌های دولت ترامپ باور دارند که به پشتیبانی فرایندی به نام توقیف بودجه، امکان پذیر بتوانند همان خواست بودجه را، دست‌کم تا وقتی که کنگره خلاف آن عمل کند، عملاً به‌گفتن بودجه واقعی اجرا کنند.