سمسون

جست‌وجو برای یافتن حیات خارج از زمین، دانشمندان را به کاوش در تعداد بسیاری از مکان‌ها، از ستون‌های گاز متان در مریخ تا ابرهای فسفین در زهره، سوق داده است. اما تا آنجایی که می‌دانیم، ساکنان زمین هم چنان تنها موجودات شناخته‌شده در کیهان می باشند.

اکنون تیمی از پژوهشگران مدعی شده‌اند که نیرومندترین نشانه‌ی ممکن از وجود حیات فرازمینی را یافته‌اند. این نشانه نه در منظومه شمسی، بلکه در سیاره‌ای عظیم به نام K2-18b که به دور ستاره‌ای در فاصله‌ی ۱۲۰ سال نوری از زمین می‌چرخد، کشف شده است. بازدید‌های مکرر جو این سیاره، نشان‌دهنده‌ی وجود حجم زیاد از مولکولی است که روی زمین فقط یک منبع شناخته‌شده دارد: موجودات زنده، همانند جلبک‌های دریایی.

دکتر نیکو مادوسودان، اخترشناس دانشگاه کمبریج و نویسنده‌ی مهم پژوهش، روز سه‌شنبه در نشستی خبری او گفت: «به سود هیچ‌کس نیست که با عجله اظهار کند ما حیات کشف کرده‌ایم.» بااین‌حال، او گفت بهترین توضیح برای مشاهدات گروهش این است که K2-18b با اقیانوسی گرم و مملو از حیات پوشیده شده است. مادوسودان او گفت:

این لحظه‌ای انقلابی و اولین‌بار است که انسان ردپای احتمالی حیات را روی سیاره‌ای سکونت‌پذیر مشاهده کرده است.

آخرین مطالب

• مک‌بوک پرو M5 در تست سنگین Cinebench به ۹۹ درجه رسید_سمسون
• مدل‌های کپی‌شده ویندوزی مک پرو و مک مینی اپل رونمایی شدند_سمسون
• Sora ۲: ویدیوهای هوش مصنوعی از حیوانات خانگی، ویرایش ساده و شبکه اجتماعی اختصاصی_سمسون
• فناوری 18A ستون فقرات نسل تازه پردازنده‌های اینتل خواهد بود_سمسون
• کشف سه سیاره زمین‌سان با دو غروب خورشید دانشمندان را شگفت‌زده کرد_سمسون

برخی از دانشمندان دیگر یافته‌ی همکارانشان را گامی شوق‌انگیز و تأمل‌برانگیز می‌دانند؛ اما تا این مدت از نتیجه‌گیری‌های بزرگ خودداری می‌کنند. استیفن اشمیت، دانشمند سیاره‌ای از دانشگاه جانز هاپکینز، او گفت: «این کشف بی‌قیمت نیست و یک نشانه محسوب می‌بشود. اما تا این مدت نمی‌توان نتیجه گرفت که سیاره K2-18b سکونت‌پذیر است.»

سیاره K2-18b در سال ۲۰۱۵ با منفعت گیری از داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر کشف شد. این نوع سیاره‌ها که به آن‌ها «زیرنپتون» حرف های می‌بشود، از سیاره‌های سنگی محدوده‌ی درونی منظومه شمسی ما بزرگ‌تر می باشند؛ اما از نپتون و دیگر غول‌های گازی محدوده‌ی بیرونی منظومه شمسی کوچک‌ترند. ما در محله خورشیدی خودمان فاقد این چنین سیاره‌ای هستیم و درنتیجه مثالای برای مطالعه از نزدیک نداریم.

در سال ۲۰۲۱، دکتر مادوسودان و همکارانش نظر دادند که زیرنپتون‌ها امکان پذیر با اقیانوس‌های گرم پوشیده شده و جو آن‌ها حاوی هیدروژن، متان و ترکیبات کربنی دیگر باشد. آن‌ها برای این سیاره‌های شگفت، واژه‌ی جدیدی ابداع کردند: های‌شن (Hycean) که ترکیبی از کلمات هیدروژن و اقیانوس است.

با پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب در دسامبر ۲۰۲۱، امکان مشاهده‌ی دقیق‌تر سیاره‌های زیرنپتون فراهم شد.

هنگامی سیاره‌ای فراخورشیدی از روبه رو ستاره‌ی میزبانش می‌گذرد، جو آن در صورت وجود، نور ستاره را فیلتر می‌کند و علتتحول در طول موج نور می‌بشود. با تحلیل این تغییرات، می‌توان ترکیب شیمیایی جو را استنباط کرد.

پژوهشگران زمان بازدید K2-18b، تعداد بسیاری از مولکول‌هایی را که برای یک سیاره‌ی های‌شن پیش‌بینی کرده بودند، یافتند. در سال ۲۰۲۳، آن‌ها از کشف نشانه‌هایی ضعیف از یک مولکول مهم خبر دادند: دی‌متیل سولفید، متشکل از گوگرد، کربن و هیدروژن.

روی زمین، تنها منبع شناخته‌شده‌ی دی‌متیل سولفید، حیات است. به گفتن مثال، برخی جلبک‌های دریایی این ترکیب را تشکیل می‌کنند و بوی خاص دریا از آن ناشی می‌بشود. سال‌ها پیش، اخترزیست‌شناسان گمان داده بودند که دی‌متیل سولفید می‌تواند نشانه‌ای از حیات روی سیاره‌های دیگر باشد.

در سال قبل، تیم مادوسودان بار دیگر زمان بازدید K2-18b را با ابزار فرد دیگر از تلسکوپ جیمز وب به‌دست آورد. این بار نشانه‌ی دی‌متیل سولفید نیرومندتر می بود، همراه با مولکولی شبیه به نام دی‌متیل دی‌سولفید. او او گفت: «برای ما تکان‌دهنده می بود. زمان‌ها تلاش کردیم تا این سیگنال را حذف کنیم.»

اما با هر بار تحلیل مجدد، سیگنال هم چنان وجود داشت. پژوهشگران نتیجه گرفتند که K2-18b به گمان زیادً مقدار عظیمی از دی‌متیل سولفید در جو خود دارد؛ هزاران برابر زیاد تر از زمین که می‌تواند نشانگر دریایی مملو از حیات باشد. بااین‌حال، دیگر دانشمندان پافشاری دارند که تا این مدت باید پژوهش‌های بیشتری انجام بشود. برای مثالً این که آیا واقعاً این سیاره سکونت‌پذیر و از نوع های‌شن است یا نه.

در مقاله‌ای که روز یکشنبه انتشار شد، دکتر گلاین و همکارانش استدلال که K2-18b امکان پذیر یک توده عظیم سنگی با اقیانوس ماگما و جوی داغ و ضخیم از هیدروژن باشد که برای حیات چندان مناسب نیست.

پژوهشگران منتظرند تا تلسکوپ جیمز وب اطلاعات بیشتری از K2-18b اراعه دهد؛ چون یافته‌های اولیه‌ی شوق‌انگیز بعضی اوقات با داده‌های بعدی کم‌رنگ خواهد شد. ناسا در حال طراحی و ساخت تلسکوپ‌های گسترش یافتهتر برای یافتن نشانه‌های حیات روی سیاره‌های دیگر از جمله K2-18b است. حتی اگر سال‌ها طول بکشد تا حقیقت این سیاره آشکار بشود، دانشمندان اعتقاد دارند که این تلاش ارزشش را دارد.

نیکول لوئیس، دانشمند سیاره‌های فراخورشیدی در دانشگاه کرنل او گفت: «من تا این مدت فریاد نمی‌زنم: آدم فضایی‌ها!، اما حق خودم می‌دانم که روزی همین جمله را فریاد بزنم!» بااین‌حال، جاشوا کریسانسن-تاتن، زیست‌اخترشناس دانشگاه واشنگتن، دلواپس است که احتمالا اخترزیست‌شناسان آمریکایی نتوانند پیگیری این یافته‌ها را ادامه دهند.

انگارً دولت ترامپ تصمیم دارد بودجه علمی ناسا را به نصف افت دهد و پروژه‌های آینده در حوزه تلسکوپ‌های فضایی و اخترزیست‌شناسی را حذف کند. دکتر کریسانسن-تاتن هشدار داد: «اگر این چنین اتفاقی بیفتد، جست‌وجو برای حیات در مکان‌های دیگر عملاً متوقف خواهد شد.»

پژوهش دانشمندان چهارشنبه ۱۶ آوریل در ژورنال اخترفیزیکی انتشار شد.